بررسی علل تخریب بتن در پوشش کانال‌های آبیاری (مطالعه موردی در دشت همدان- بهار)

برای جلوگیری از تلفات آب در کانال­های آبیاری و ارتقای راندمان انتقال و توزیع آب، اغلب از پوشش­های بتنی استفاده می­شود ولی در اکثر موارد، بتن به کار رفته در این پوشش­ها پایایی لازم را ندارند و پس از گذشت مدت زمان کوتاهی از اجرای طرح، دچار ترک­خوردگی و تخریب می­شود.  برای بررسی این موضوع، مطالعة موردی روی پوشش بتنی کانال­های آبیاری دشت همدان- بهار انجام گردیده است.  به همین منظور، پس از جمع­آوری و بررسی اسناد و مدارک موجود و بازدید و از کانال­های تخریب­شده در منطقه، و مشاهدات عینی نمونه­هایی تهیه شد.  تعداد 9 نمونة مغزه از پوشش بتنی، 78 نمونة خاک بستر، و 12 نمونة آب جاری در کانال­های مذکور مورد آزمایش­های مختلف قرار گرفتند.  بر اساس مجموعة نتایج حاصل از بازدیدها و آزمایش­ها، عوامل اصلی ترک­خوردگی و تخریب پوشش بتنی کانال­ها در قالب دو گروه عوامل داخلی شامل کرموبودن بتن، نفوذپذیری بالا، و مقاومت فشاری پایین و عوامل خارجی شامل ذوب و یخبندان متواترو تغییرات دما، و همچنین مسائل طراحی و اجرا شناسایی شدند.